1.
Adam Hurcewicz 2. Andrzej Gibiec 3.Przemysław Błaszczyk |
Spadające gwiazdy - meteory i meteoryty. | |
W tym odcinku początek emocji związanych z finałową batalią o nasze nagrody w konkursie astronomicznym - rozpoczyna się wielki finał. |
Pierwszą nagrodą jest teleskop. Trzech finalistów będzie się spotykało w trzech programach przed wakacjami. Będą to spotkania telefoniczne. | |||
O czym często późną wiosną i latem rozprawiają poszukiwacze "kosmicznych" skarbów"? Właśnie zaczyna się pora, podczas której można obserwować "spadające gwiazdy", o nich właśnie rozprawiają. To komety są źródłem spadających gwiazd. Za każdym przejściem koło Słońca kometa pozostawia ślad w postaci swoich szczątków. Kiedy Ziemia na swej orbicie wokółsłonecznej napotka taki ślad, rezultatem jest deszcz "gwiazd spadających" - rój meteorów. Meteory to drobiny pyłu kometarnego spalające się w atmosferze. Takie roje są okresowe i nadejście ich daje się przewidzieć. Wiemy, kiedy orbita Ziemi przetnie się ze śladem obserwowanej wcześniej komety. Ziemia jest stale bombardowana przez drobne okruchy materii. Wpadają do atmosfery z prędkościa sięgającą dwustu pięćdziesięciu tysięcy kilometrów na godzinę i wyparowują nie docierając do powierzchni Ziemi. Zdarzają się jednak większe bryły. Planetarne odpadki rozmiarów pięści i większe. Docierając do powierzchni Ziemi meteor zmienia się w meteoryt. Anglosasi podają jeszcze termin meteoroid. Pewien Amerykanin filmując swoje biuro w 1992 r. złapał w kadrze taki meteor nad Pittsburgiem. Odłamek meteorytu uderzył w auto, poważnie je uszkadzając. Typowy meteoryt kamienny to ciemna skorupa czyli skała stopiona wskutek tarcia o powietrze. Atmosfera pozostawia ślady również w meteorytach żelaznych. Niektóre zostają zapewne wyrzucone z Księżyca przez pradawne uderzenia jakichś ciał w jego powierzchnię. Do powierzchni Ziemi docierały meteory pochodzące z Marsa. Średnio co dwie godziny spada na powierzchnię Ziemi jeden meteoryt. Istnieją jednak większe "kamienie", krążące wokół Ziemi, to asteroidy (dalszy tekst). | |||
Roman Kanciruk - na podstawie scenariusza opracował Tomasz Pyć. | |||
* Meteoroidy są to naturalne cząsteczki krążące wokół Słońca. Ich rozmiary są znacznie mniejsze niż komet czy asteroid, ale większe od atomu lub molekuły. Mogą zagrozić bezpieczeństwu statków kosmicznych, wysyłanych na orbitę przez człowieka. O szkodach wyrządzanych przez te drobiny informuje na swych stronach Space Environments and Effects Meteoroid and Orbital Debris Working Group. | |||
Niektóre informacje
z encyklopedii WIEM. Pozwolenie na korzystanie z tekstów FOGRA MULTIMEDIA - Jarosław Czopek |
W naszej audycji oficjalnie korzystamy z programu "Astronomica" |
(C) Copyright 2000 by Tomasz Pyć * Wszystkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.